.:: روش‌های مطلوب کوددهی درخت پسته ::.
نشانه‌های کمبود پتاسیم در پسته
درختان پسته دچار کمبود پتاسیم رشد کمتر و برگ‌های کوچکی خواهند داشت. اولین علائم کمبود پتاسیم – مشابه کمبود نیتروژن – کمرنگ شدن برگ‌ها است. کمبود شدید پتاسیم منجر به زرد شدن برگ‌ها شده که ابتدا نوک برگ را دربر گرفته و سپس تاب خوردن لبه برگ را درپی دارد. مشابه موارد سمیت سدیم و کلر در پسته، پس از مدتی برگ‌های زرد شده به رنگ قهوه‌ای درآمده و از شاخه می‌افتند. بیشترین تأثیرات کمبود پتاسیم را می‌توان در برگ‌های پیرتر و همچنین جوانهها مشاهده کرد. علاوه براین، کاهش پتاسیم می‌تواند منجر به تاب خوردن برگچه‌های درخت به سمت پایین شود. کمبود پتاسیم در درختان پسته خطر ابتلای آن‌ها را به بیماریهای قارچی نیز افزایش می‌دهد.
وجود پتاسیم در مقادیر کافی تأثیرات مثبتی ازجمله افزایش وزن مغز پسته، افزایش باردهی پسته خندان، و کاهش تعداد پسته‌های پوک و لکه‌دار را به همراه داشته و از این طریق بر کیفیت بار تأثیر می‌گذارد.
علائم استفاده بیش‌ازحد از پتاسیم
استفاده افراطی از پتاسیم، به‌ویژه در خاکهایی که با کمبود منیزیم مواجه هستند، می‌تواند منجر به کمبود تغذیه منیزیم درخت و کاهش باردهی شود. برای جلوگیری از این امر می‌توان به‌صورت منظم میزان غلظت منیزیم را پایش کرد تا فرصت کافی برای تأمین آن وجود داشته باشد.
تغذیه درختان نابالغ با پتاسیم
اطلاعات جامعی درباره میزان نیاز درختان پسته به پتاسیم وجود نداشته، و شما می‌توانید با آزمایش خاک پیش از شروع کشت و همچنین نمونه‌برداری منظم و سالانه از برگ‌ها نسبت به میزان نیاز درختان به پتاسیم اطمینان حاصل کنید.
استفاده از پتاسیم برای تغذیه خاک
وجود پتاسیم کافی برای باردهی مناسب درخت، افزایش وزن مغز پسته، افزایش درصد پسته‌های خندان، و کاهش تعداد پسته‌های لکه‌دار یا پوک ضروری است. آزمایش درختان پسته کرمانی 9 تا 15 ساله نشان داد که به ازای هر 450 کیلوگرم محصول قابل‌فروش که از زمین زراعی خارج می‌شود، 10 کیلوگرم پتاسیم نیز از محتویات زمین حذف می‌شود. این مقدار شامل تمام ریزمغذی‌هایی می‌شود که در پوست، هسته، پسته‌های پوک، و سایر مشتقات غیرقابل فروش وجود دارد.
علاوه براین درختان پسته برای رشد به پتاسیم احتیاج دارند. به‌طور متوسط پس از برداشت میوه و هرس کردن برگ‌ها، میزان دریافت پتاسیم نسبت به میزان از دست دادن آن به ازای هر درخت تا 82 گرم افزایش پیدا می‌کند. اگر باغی را با 120 درخت به ازای هر جریب فرنگی تصور کنید، این مقدار برابر با 11.7 کیلوگرم در هکتار می‌شود.
|
میزان باردهی (کیلوگرم بر هکتار) |
میزان نیاز به پتاسیم (میزان اکسید پتاسیم بر اساس کیلوگرم بر هکتار) |
|
1120 |
24 |
|
2300 |
38 |
|
3400 |
51 |
|
4500 |
64 |
|
5600 |
71 |
|
6700 |
90 |
در صورت کمبود پتاسیم و شرایط نامناسب خاک به مقادیر بیشتری از این ریزمغذی برای تغذیه درختان احتیاج خواهید داشت. آزمایش درختان پسته کرمانی 15 ساله نشان داد که استفاده از اکسید پتاسیم به مقدار 108 کیلوگرم بر هکتار بیشترین میزان باردهی را دربر دارد. البته استفاده افراطی از پتاسیم می‌تواند میزان جذب منیزیم و کلسیم را کاهش داده و کاهش میزان باردهی را دربر خواهد داشت. به‌طور کل تحقیقات نشان دادهاند که افزایش تراکم پتاسیم و کاهش جذب منیزیم در پسته منجر به کاهش باردهی محصول می‌شوند.
زمان مناسب برای استفاده از کود پتاسیم
نیاز درخت به پتاسیم در بازه رشد مغز پسته (اواسط خرداد تا اواسط شهریور) افزایش پیدا می‌کند. درخت پسته در سالهای کم یا پر محصول بیش از 90 درصد نیاز خود به نیتروژن را در بازه رشد مغز دریافت می‌کند. بنابراین تغذیه کافی درخت با پتاسیم در این بازه برای داشتن یک محصول باکیفیت امری ضروری است.
فارغ از میزان باردهی درخت، میزان جذب و دفع پتاسیم در درخت پسته باید متعادل باشد. به‌عبارت‌دیگر درخت پتاسیم ذخیره‌شده در ساختار خود را به‌صورت مداوم مصرف می‌کند. بر اساس تحقیقات، زمان‌بندی مطلوب کود دهی از طریق سیستم آبیاری قطره‌ای به این شکل است: 40 درصد از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد، 40 درصد از اواسط خرداد تا اواسط تیر، و 20 درصد باقی‌مانده نیز از اواسط تیر تا اواسط مرداد.
به ازای هر 450 کیلوگرم محصول قابل‌فروش که از زمین زراعی خارج می‌شود، 12 کیلوگرم نیتروژن نیز از محتویات زمین حذف می‌شود. از سوی دیگر آزمایش‌های مشابه بر روی درختان بادام نشان داد که استفاده از کود نیتروژن در مقادیر مناسب می‌تواند میزان کارآمدی زمین را تا 70% افزایش بدهد. با توجه به نحوه کود دهی و رواج سامانه‌های آب‌رسانی قطره‌ای و پاششی در مزارع پسته، این میزان کارآمدی را می‌توان به‌عنوان یک هدف مطلوب در نظر گرفت.
نحوه مطلوب استفاده از کود پتاسیم
بر اساس مطالعه‌ای که در دو فصل در سه باغ پسته با کمبود پتاسیم انجام شد، توزیع کود پتاسیم به‌صورت مایع و از طریق سیستم آب‌رسانی پاششی اثربخشی بیشتری نسبت به توزیع دستی آن در سطح خاک داشت.
علاوه براین، توزیع سطحی کود در زمین‌هایی که امکان رسوب پتاسیم وجود دارد اثربخشی بهتری خواهد داشت. توزیع پتاسیم به‌صورت سطحی همچنین از واکنش آن با مواد آلی خاک جلوگیری کرده و با قرار دادن ماده در دسترسی ریشه به میزان جذب پتاسیم کمک می‌کند.
نوع کود
بر اساس آزمایش‌های انجام‌شده بر روی درختان پسته کرمان، پتاسیم سولفات (K2SO4)، پتاسیم کلرید (KCI) و پتاسیم نیترات (KNO3) تأثیر یکسانی بر میزان پتاسیم در برگ، باردهی و کیفیت محصول داشته‌اند. استفاده از پتاسیم کلرید به مدت سه سال نیز منجر به افزایش غلظت کلر در برگ پسته نشد. بااین‌حال پیش از استفاده از کود پتاسیم کلرید باید میزان سلامت زمین، نفوذپذیری خاک، شوری، لایه‌بندی، و میزان آبیاری را در نظر گرفت.