سوسک سرشاخه خوار پسته (سوسکو)
سوسک سرشاخه خوار پسته (سوسکو)
سوسک سرشاخه‌خوار پسته، یکی از آفات مهم و خسارت‌زا به‌ویژه در اوایل رشد رویشی درختان پسته محسوب می‌گردد. این آفت در استان کرمان به نام «سوسکو» نیز نامیده می‌شود. باغ‌های رها شده و یا فاقد مدیریت مناسب، چوب‌ها و شاخه‌های پسته انبار شده در منازل نزدیک باغ‌های پسته از کانون‌های اصلی و مهم آلودگی آفت هستند. حشرات کامل به طول 3 تا 3.5 میلی‌متر و رنگ عمومی بدن خرمایی‌رنگ است (شکل 22).
ظهور حشرات کامل تقریباً از اوایل فروردین شروع می‌گردد ولی حداکثر ظهور و اوج حمله به سمت درختان پسته در نیمه اول اردیبهشت می‌باشد. حشرات کامل به جوانه‌هایی که در محل اتصال دمبرگ‌ها (شکل 23) قرار دارند حمله کرده و با ایجاد دالانی کوتاه و توخالی در وسط چوب، ایجاد خسارت می‌نمایند. حشرات کامل از اوایل مهر به‌تدریج از کانال‌های تغذیه‌ای خارج شده و به سمت چوب‌های تازه هرس شده و نیمه‌خشک و یا درختان خشک شده در همان سال هجوم آورده و با نفوذ در چوب‌های آنها و حفاری کانالی اقدام به تخم‌ریزی در طرفین کانال می‌نمایند. زمستان‌گذرانی به‌صورت لارو بوده و حشرات کامل تقریباً از اوایل فروردین از چوب‌های پسته شروع به خارج‌شدن می‌نمایند. این آفت یک نسل در سال دارد.
کنترل و مبارزه
مبارزه شیمیایی:
زمان مبارزه: در مرحله اوایل تغذیه حشرات کامل از سرشاخه‌های پسته (در حدود اواسط اردیبهشت).
روش تهیه محلول سمی برای مبارزه با سوسک سرشاخه‌خوار پسته در 1000 لیتر آب به شرح زیر می‌باشد:
- فنیتروتیون (سومیتیون): 1.5 تا 2 لیتر در هزار لیتر آب
- نفت سفید: 10 تا 12 لیتر در هزار لیتر آب
- صابون مایع: 2.5 لیتر در هزار لیتر آب
ابتدا مخزن سم‌پاش را تا نصفه آب کنید. سپس در ظرفی جداگانه و دارای حجم کافی، مقدار 2.5 لیتر صابون مایع را ریخته و سپس مقدار 10 تا 12 لیتر نفت سفید (با توجه به عمق کانال تغذیه حشرات کامل) را به‌تدریج اضافه نموده و هم‌زمان خوب هم بزنید. سپس مقدار 1.5 تا 2 لیتر سم فنیتروتیون را به محلول فوق اضافه کرده و مجددًا خوب هم بزنید. در آخر، در حدود 10 تا 20 لیتر آب به مخلوط مذکور اضافه کرده و به طور کامل مخلوط کنید. در پایان، مخلوط فوق را در تانکر سم‌پاش ریخته و مخزن سم‌پاش را با آب پر کنید.
مبارزه غیرشیمیایی:
- جمع‌آوری چوب‌های خشک و تازه هرس شده و بریدن درختان خشک شده به دلیل بیماری گموز، شوری و غیره و سوزاندن آنها در پاییز و زمستان.
- تله‌گذاری چوب‌های خشک و تازه هرس شده به‌صورت ماهیانه از مهر تا اسفند و جمع‌آوری و سوزاندن چوب‌های تله‌گذاری شده.
