پسیل معمولی پسته (شیره خشک)
پسیل معمولی پسته، آفت کلیدی و مهم و خسارت‌زای باغ‌های پسته کشور به‌شمار می‌رود (شکل 8). پسیل پسته دارای دو فرم زمستانه و تابستانه می‌باشد. فرم زمستان‌گذران پسیل بزرگ‌تر از فرم تابستانه و به‌طور عموم تیره‌تر می‌باشد. افراد فرم زمستانه در نیمه دوم اسفند به‌تدریج به سمت درختان پسته پرواز می‌کنند. مناسب‌ترین بافت گیاه پسته برای فعالیت تغذیه‌ای و تخم‌گذاری پسیل‌های زمستان‌گذران، قسمت سبز نوک جوانه‌ها که از اواخر اسفند پدیدار می‌گردند، می‌باشد (شکل 9). افراد فرم زمستانه مؤسس جمعیت فرم تابستانه بوده و پسیل پسته حداقل 5 نسل در سال تولید می‌کند.
اگرچه نسل اول پسیل پسته در ابتدای فصل رویشی با توجه به جمعیت و نحوه تغذیه از آفات خسارت‌زا محسوب نمی‌گردد و ارقام مهم و تجاری پسته تا مرحله شروع مغز بندی (اواخر خردادماه) حساسیت زیادی به تغذیه پوره‌های آفت از خود نشان نمی‌دهند، ولی در ابتدای فصل تخم‌گذاری و زادوولد حشرات کامل حاصل از نسل زمستان‌گذران تأثیر مستقیم و بالایی بر روی جمعیت نسل‌های بعدی آفت دارد. عدم توجه به کنترل آفت در ابتدای فصل می‌تواند سبب بالا رفتن جمعیت و طغیان نسل‌های بعدی آفت گردد.
کنترل و مبارزه
مبارزه غیرشیمیایی:
- حمایت و حفاظت از زنبور پسیالفا گوس: مهم‌ترین پارازیتوئید اولیه پسیل پسته.
- جمع‌آوری و زیر خاک کردن بقایای گیاهی در پاییز و زمستان: به‌منظور ازبین‌بردن کانون زمستان‌گذران حشرات کامل پسیل.
- اجرای عملیات زراعی بین ردیف‌ها در زمستان و روی ردیف‌ها در بهار: برای جلوگیری از ازبین‌رفتن پوره‌های پارازیت شده (پوره‌های مومیایی) توسط زنبور پارازیتوئید پسیالفا گوس.
- کنترل علف‌های هرز میزبان شته‌ها (خارشتر، شیرین‌بیان، یونجه، پنیرک، تلخه، شور، اسپند و سلمه): به جهت کاهش جمعیت زنبورهای هایپر پارازیتوئید (دشمنان طبیعی) زنبور مهم و مفید پسیالفاگوس.
- استفاده از تله‌های زرد چسبنده (کارت‌ها و نوارهای چسبنده): به‌ویژه در مرحله ظهور حشرات کامل زمستان‌گذران (اواسط اسفند تا اواسط اردیبهشت) با رعایت اصول نصب آن‌ها در روی درختان پسته.
- شخم و یخ آب زمستانه: به جهت کاهش جمعیت زمستان‌گذران پسیل پسته.
مبارزه شیمیایی:
- سموم مندرج در جدول زیر برای مبارزه و کنترل پسیل پسته به‌ویژه در مرحله پورگی توصیه شده است.
عوامل و شرایط افزایش‌دهنده جمعیت پسیل پسته
در نسل‌های تابستانه:
- در مبارزه و کنترل آفات خسارت‌زا ابتدای فصل (نظیر پروانه چوب‌خوار، زنجیره، شپشک‌ها، پروانه میوه‌خوار، سرخرطومی پسته و غیره) حتی‌المقدور از سمومی استفاده شود که تأثیر نسبی بر روی پسیل پسته داشته و موجب کاهش جمعیت آن در ابتدای فصل و نسل اول آفت گردد.
- استفاده از سمومی نظیر الروین (تئودیکارب) و لبایسید (فنتیون) با تحریک تخمدان‌های حشرات کامل سبب طغیان جمعیت در نسل‌های بعدی پسیل و همچنین افزایش جمعیت شپشک‌ها و کنه‌ها خواهد شد.
- استفاده از سموم پیرترودی نظیر فن والریت، آمبوش و دسیس که دارای طیف وسیع حشره‌کشی هستند، با ازبین‌بردن حشرات مفید و دشمنان طبیعی آفات می‌توانند سبب افزایش جمعیت آفت در نسل‌های بعد شوند.
- سمومی نظیر فوزالون (زولون) به دلیل مصرف طولانی در طی سال‌های گذشته باعث بروز پدیده مقاومت در پسیل پسته، در بسیاری از باغ‌های پسته کشور شده است و در صورت استفاده از آن تأثیر کافی بر روی جمعیت پسیل نخواهد داشت.
